Thêu là là một loại hình nghệ thuật được tôn vinh theo thời gian. Với thêu tay, những người thợ có thêt tạo ra được các thiết kế ren, các hình họa sinh động trang trí và tô điểm trên vải, da hoặc giấy. Việc sử dụng và mục đích của thêu thùa khác nhau tùy thuộc vào thời gian, địa điểm và các vật liệu có sẵn. Do đó, lịch sử thêu là cũng rất đa dạng phi. Một nghệ nhân thêu nổi tiếng Saint-Aubin đã quan sát những năm 1770, thấy ràng hầu như không có một quốc gia nào là không có loại hình nghệ thuật thêu thùa này.

Thêu có thể tạo ra các hình họa sinh động trang trí và tô điểm trên vải, da hoặc giấy
Các sản phẩm thêu
Những sản phẩm được thêu thường là những món đồ
sang trọng và bắt mắt, thu hút
và hấp dẫn người nhìn. Chúng có
thể
lấp lánh và rực rỡ màu
sắc hoặc đơn giản nhưng vô cùng tinh tế. Nguyên vật
liệu dùng để thêu thường là các loại vải dệt thông thường, tuy nhiên, bất cứ thứ gì có thể đục lỗ kim đều có
thể thêu được.
Trong suốt lịch sử, nhiều loại vải khác nhau đã được
sử dụng để thêu bao gồm bông, vải lanh và lụa. Kỹ thuật thêu phổ biến nhất là thêu chữ thập. Các kỹ
thuật khác bao gồm khâu chuỗi, khâu toàn bộ satin và khâu toàn bộ nút.
Sự khởi đầu của thêu thiết kế
Một chuyên gia về may vá, Catherine Leslie tiết lộ rằng kim có lỗ lim và hạt làm từ đá đã được người tiền sử sử dụng trong 38.000 năm trước công nguyên. Đó là thời điểm mà ngôn ngữ viết còn chưa xuất hiện, chính vì vậy không có bản ghi chép nào về điều này. Tuy nhiên, người ta cho rằng những tác phẩm nghệ thuật sớm nhất có lẽ để phục vụ cho một phần của nghi lễ tôn giáo.
Các mảnh vật liệu thêu lâu đời nhất còn tồn tại từ khoảng 2.000 năm trước công nguyên. và đã được tìm thấy trong các ngôi mộ Ai Cập. Những cổ vật này bao gồm các tấm viền được tìm thấy trên áo dài của pharaon Ai Cập nổi tiếng, Tutankhamun.

Cổ áo thêu hoa trong lăng mộ của Tutankhamun, mất năm 1323 trước công nguyên
Nghệ thuật thêu từ thế kỷ thứ năm đến thế kỷ thứ mười một
Bằng chứng cho thấy, đến thế kỷ thứ năm, tranh thêu của Trung Quốc bắt đầu được giao dịch trên khắp Hàn Quốc và Nhật Bản. Đến thế kỷ thứ bảy thương mại tranh thêu đã lan sang các nước Tây Âu.
Đáng buồn thay, rất ít trong số các loại vải này tồn tại đến ngày nay nhưng tấm thảm nổi tiếng nhất là Tấm thảm Bayeux. Đó tác phẩm thêu vẫn còn tồn tại đến ngày nay. Nó được trưng bày ở Normandy, Pháp. Tấm vải dài 70 mét được hoàn thành vào năm 1077 và mô tả một trận chiến thắng. Tác phẩm nghệ thuật đáng kinh ngạc này cho thấy các kỹ thuật thêu phát triển cao như thế nào tại thời điểm này.

Một góc trong tác phẩm thêu Bayeux Tapestry, 1077

Một mẫu thiết kế thêu (1676) từ Nurnberg

Nghệ thuật thêu thế kỷ 19
Thiết kế thêu cho mục đích văn hóa
Nhiều nền văn hóa sử dụng hình thức thêu như một bức chân dung của các sự kiện quan trọng trong cuộc sống cũng như các biểu tượng của bản sắc văn hóa. Một ví dụ đến từ khu vực Punjab của Ấn Độ, theo truyền thống, bà của cô dâu chính là người thêu chiếc khăn choàng cưới cho cô dâu. Các tác phẩm hoa thêu là những sợi tơ màu cam hoặc màu vàng.
Trong
khi đó, ở Trung Quốc, việc thêu các loài chim biểu thị sự xếp hạng của các quan
chức về hàng may mặc và đồ vật. Tranh thêu của Trung Quốc thường sử dụng các sợi
tơ tằm vì nghề trồng dâu tằm và sản xuất tơ tằm có nguồn gốc từ Trung Quốc. Đó
là khoảng 3000
năm trước công nguyên.
Các sợi tơ tằm mang lại cho vải dệt
một vẻ độc đáo và sáng bóng tạo ra hiệu ứng gần như lấp lánh.
Việc sử dụng vải lụa và các sợi bắt đầu từ Trung
Quốc và lan ra
trên khắp thế giới, được vận chuyển dọc theo con đường tơ lụa Trung Quốc cổ đại
bằng lạc đà. Khi
đến châu Âu, những sản
phẩm này nhanh chóng trở thành mặt hàng xa xỉ rất đáng mong đợi.

Tranh thêu Muslin từ giữa thế kỷ 19 Madras, Ấn Độ

Tranh thêu lụa từ thời nhà Minh ở Trung Quốc (1368-1644)
Những thay đổi trong nghệ thuật thêu trong thế kỷ 19
Đáng buồn thay, nghề thêu tay ở các nước phương Tây đã bị mất theo thời gian. Điều này là do sự phát minh ra các máy móc thay thế.
Năm 1855, sự phát minh ra máy khâu đánh dấu sự khởi đầu sản xuất hàng loạt vật liệu thêu. Những máy này có thể thực hiện thêu Tambour. (Tambour, còn được gọi là Broderie Chainette và Broderie de Lunéville, là một kỹ thuật được sử dụng để thêu đính cườm).
Hai năm sau, vào năm 1857, máy may đầu tiên ở Hoa Kỳ đã được cấp bằng sáng chế. Đến năm 1858, bắt đầu khó phân biệt giữa thêu tay và thêu bằng máy. Tuy nhiên, vào những năm 1870 và 1880, phong trào Nghệ thuật và Thủ công đã tạo ra một sự hồi sinh của khâu tay và giữ cho nó nổi bật cho đến năm 1910.

Ghi chú và phác thảo của May Morris từ các bài giảng về Thêu (1899-1902)
Ghi chú và phác thảo của May Morris từ các bài giảng
về Thêu (1899-1902)
Vải thêu
Jasmine từ Morris & Co. Một phần của Phong trào Nghệ thuật và Thủ công.

Vải thêu Jasmine từ Morris & Co. Một phần của Phong trào Nghệ thuật và Thủ công.
Nghệ thuật thêu thời hiện đại
Những
cách thức mới và sáng tạo để sản xuất các sản phẩm
thêu tiếp tục xuất hiện.
Máy thêu vi tính có thể số hóa các mẫu bằng phần mềm thêu tinh vi. Máy thêu vi
tính được sử dụng để
tạo logo và chữ lồng cho vật liệu hoặc quần áo, cũng như để trang trí khăn trải
giường, màn cửa và các loại vải khác. Tuy nhiên, cũng đã có những phát triển
thú vị trong thêu máy, chúng được
thiết kế để người dùng có thể sản xuất các hình thêu với những chuyển động tự do thường được sử dụng
trong nghệ thuật dệt, quilting, may mặc, đồ đạc trong nhà và nhiều mặt hàng
thêu.
Giống như nhiều loại hình nghệ thuật, các kỹ thuật
thêu đã thay đổi theo thời gian. Thêu giúp nâng tầm vẻ đẹp, chiều sâu cũng như
tầm quan trọng đối với các loại vải, cho dù đó là thêu truyền thống hay hiện đại, các nhà thiết kế thêu hiện đại
như Zoffany, Mulberry Home, Thibaut và Designer Guild Guild vẫn tiếp tục cung cấp, tạo ra những mẫu
thêu, sản phẩm thêu thuộc cả hai kiểu truyền thống và hiện đại. Lịch sử của nghệ
thuật thêu rất phong
phú, trải dài trên khắp các châu lục trên thế giới, là một minh chứng cho nhiều
cách thêu có thể được sử dụng để tạo ra những mảnh vải đẹp, vượt thời gian, quý
giá và thiêng liêng.
Nghệ thuật thêu thời hiện đại
Vừa rồi, Hocmay.vn đã cùng các bạn tìm hiểu về lịch sử cũng như sự phát triển của loại hình nghệ thuật thêu thùa. Hy vọng bài viết hữu ích.
Chúc các bạn có những phút giây thư giãn!
Hạ Phương