Truyện Cô bé bán diêm của  An-đéc-xen được khám phá trong chương trình môn Ngữ văn lớp 8. Qua tác phẩm này, nhà văn đã bày tỏ lòng thương cảm đối với những số phận bất hạnh như cô bé trong câu chuyện. Đồng thời đó cũng là lời tố cáo xã hội đương thời khi con người trở nên lạnh lùng, vô cảm.

Học may sẽ cung cấp tài liệu soạn văn 8 Cô bé bán diêm, mời quý bạn đọc cùng tham khảo nội dung chi tiết ngay sau đây.

Xem thêm: Tóm tắt truyện Lão Hạc ngắn gọn đầy đủ

Nội dung tác phẩm Cô bé bán diêm

* tóm lược văn bản:

Trong đêm giao thừa gió tuyết đầy phố có một cô bé bán diêm nhà nghèo, mồ côi mẹ, đầu trần, chân đất, bụng đói đang dò dẫm trong bóng tối. Suốt cả ngày em không bán được bao diêm nào. Em không dám về nhà vì sợ bố mắng. Vừa lạnh vừa đói, cô bé ngồi nép vào một góc tường rồi quẹt một que diêm để sưởi ấm. Em quẹt que diêm thứ nhất, lò sưởi hiện ra. Em quẹt que diêm thứ 2, một bàn ăn thịnh soạn hiện lên. Rồi em quẹt que diêm thứ ba, cây thông Nô-en xuất hiện. Quẹt que diêm thứ tư, em gặp bà nội. Sáng hôm sau, cô bé bán diêm đã chết trong giá rét.

Soạn bài Cô bé bán diêm – Mẫu 1

I. Tác giả

– An-đéc-xen (1805 – 1875) là nhà văn người Đan Mạch nổi tiếng với loại truyện kể cho trẻ em.

– Nhiều truyện của ông được biên soạn lại từ những truyện cổ tích, tuy nhiên cũng có những truyện do ông thông minh ra.

– một vài tác phẩm quen thuộc như: Cô bé bán diêm, Bầy chim thiên nga, Nàng tiên cá, trang phục mới của hoàng đế, Nàng công chúa và hạt đậu…

II. Tác phẩm

1. hoàn cảnh sáng tác

Truyện được xuất bản lần đầu trong cuộc đời năm 1848 trong phần năm của quyển Nye Eventyr (Những truyện cổ tích mới) với nhan đề Den Lille Pige Med Svovlstikkerne (Cô gái bé nhỏ với những que diêm).

2. Bố cục

Gồm 3 phần:

• Phần 1: từ khi bắt đầu đến “Lúc này đôi bàn tay em đã cứng đờ ra”. Hình ảnh cô bé bán diêm trong đêm giao thừa.
• Phần 2. tiếp theo đến “Họ đã về chầu thượng đế”. Các lần em bé quẹt que diêm và mộng tưởng thành sự thật.
• Phần 3. Còn lại. Cái chết thương tâm của cô bé bán diêm.

3. tóm lược

Trong đêm giao thừa rét mướt, một cô bé đầu trần, chân đi đất, bụng đói nhưng cần đi bán diêm. Cô bé ấy đã mồ côi mẹ và ngay cả bà nội – người yêu thương em nhất cũng đã qua đời. Em không dám về nhà vì lo lắng bố sẽ đánh em. Vừa lạnh vừa đói, cô bé ngồi nép vào một góc tường rồi khẽ quẹt một que diêm để sưởi ấm. Que diêm thứ nhất cho em có cảm tưởng yên bình như ngồi bên lò sưởi. Em vội quẹt que diêm thứ hai, một bàn ăn thịnh soạn hiện lên. Đến quẹt que diêm thứ ba thì một cây thông Noel. Quẹt que diêm thứ tư được thắp lên, lần này là bà nội với khuôn mặt hiền từ hiện ra. Những ảo ảnh đấy rất nhanh tan đi sau sự vụt tắt của que diêm. Em vội vàng quẹt hết cả bao diêm để mong níu bà nội lại. Cuối cùng, cô bé bán diêm đã chết rét trong đêm giao thừa lạnh giá.

 

III. Đọc – hiểu văn bản

1. Hình ảnh cô bé bán diêm trong đêm giao thừa

– Hoàn cảnh:

• Mẹ mất, bà nội – người yêu thương nhất cũng vừa mới qua đời.
• Phải sống với người bố và bị bắt đi bán diêm để kiếm tiền.

– Thời điểm bán diêm: Đêm giao thừa rét mướt.

– khung cảnh bán diêm: Cửa sổ của các nhà đều sáng rực, trong phố sực nức mùi ngỗng quay.

– Hình ảnh cô bé bán diêm:

• Ngồi nép vào một góc tường, giữa hai ngôi nhà.
• tưởng tượng đến nếu không bán được diêm mà trở về nhà sẽ bị bố đánh.
• Thu đôi chân cho đỡ lạnh nhưng càng lúc càng rét buốt hơn.
• Đôi bàn tay cứng đờ ra vì lạnh giá.

=> Sự nghèo khổ thiếu thốn không những về vật chất mà còn là về tinh thần, thiếu đi tình yêu được bao bọc của những người thân trong gia đình.

2. Các lần em bé quẹt que diêm và tưởng tượng thành điều đang diễn ra

Cô bé đã trải qua 4 lần quẹt diêm với những tưởng tượng lần lượt xuất hiện:

– Lần thứ nhất: mơ ước có lò sưởi – ước muốn lúc này đạt được sự ấm áp.

– Lần thứ hai: mong ước căn phòng có bàn ăn, trên bàn có ngỗng quay – ước muốn được no bụng.

– Lần thứ ba: mong ước có cây thông Noel – ước muốn được đón giao thừa như mọi người.

– Lần thứ tư: mong ước được gặp lại bà – mong muốn được che chở, yêu thương.

– Lần cuối cùng: Quẹt tất cả số diêm còn lại – để gặp lại bà và đi theo bà đến địa điểm hạnh phúc.

=> Những mong muốn của cô bé là hoàn toàn chính đáng.

3. Cái chết thương tâm của cô bé bán diêm

– Thời gian: sáng sớm hôm sau

– Không gian: ở một xó tường lạnh lẽo

– Hình ảnh: Một cô bé có đôi má hồng, đôi môi đang mỉm cười nhưng em đã chết cóng.

– Lý do: không có ai lưu tâm, giúp đỡ. Gia đình thì ghẻ lạnh, thờ ơ.

=> Tố cáo một xã hội thờ ơ, vô cảm.

Soạn văn Cô bé bán diêm ngắn gọn

hướng dẫn giải đáp câu hỏi:

Câu 1. Hãy xác định ba phần (chỗ bắt đầu, chỗ kết thúc từng phần) của bài này nếu như thu thập việc em bé quẹt từng que diêm làm phần trọng tâm. Căn cứ vào đâu để có thể chia phần thứ 2 (phần trọng tâm) thành những đoạn ngắn hơn?

* Bố cục:

– Phần 1: từ đầu đến “Lúc này đôi bàn tay em đã cứng đờ ra”. Hình ảnh cô bé bán diêm trong đêm giao thừa.

– Phần 2. tiếp theo đến “Họ đã về chầu Thượng đế”. Các lần em bé quẹt que diêm và mộng tưởng thành điều đang diễn ra.

• Lần quẹt diêm thứ nhất: Từ “Chà!” đến “thì khoái biết bao”
• Lần quẹt diêm thứ hai: tiếp theo đến “tiến về phía em bé”
• Lần quẹt thứ ba: kế đến đến “bay lên trời với Thượng đế”
• Lần quẹt thứ tư: tiếp theo đến “cũng biến mất”
• Lần quẹt cuối cùng: kế đến đến “Họ đã về chầu Thượng đế”

– Phần 3. Còn lại. Cái chết thương tâm của cô bé bán diêm.

* Căn cứ vào các lần quẹt diêm để chia phần thứ hai thành những đoạn nhỏ hơn.

Câu 2. Trong phần đầu, nhà văn đã xây dựng trường hợp (gia đình, cuộc sống) và bối cảnh (thời gian, không gian) của em bé bán diêm như thế nào? những ảnh chụp tương phản (đối lập, đặt gần nhau, làm nổi bật lẫn nhau) ở đây được thế hiện ra sao và nhằm mục tiêu nghệ thuật rõ ràng gì?

* hoàn cảnh và bối cảnh của em bé bán diêm:

– Hoàn cảnh:

• Mẹ mất, bà nội – người yêu thương nhất cũng vừa mới qua đời.
• Phải sống với người bố và bị bắt đi bán diêm để kiếm tiền.

– Bối cảnh:

• Thời điểm bán diêm: Đêm giao thừa rét mướt.
• không gian bán diêm: Cửa sổ của các nhà đều sáng rực, trong phố sực nức mùi ngỗng quay.

* những hình ảnh đối lập tương phản được thể hiện:

– “Ngoài đường phố lạnh buốt và tối đen” – “cửa sổ mọi nhà đều sáng rực ánh đèn”.

– Trong phố sực nức mùi ngỗng quay” – “cô bé cả ngày chưa ăn gì, bụng đói”.

=> Qua những hình ảnh trên làm rõ nét trường hợp đáng thương của cô bé bán diêm.

Câu 3. Các mộng tưởng của em bé qua các lần quẹt diêm (lò sưởi, bàn ăn, cây thông Noel , người bà, hai bà cháu bay đi) diễn ra lần lượt có hợp lý không? Vì sao? Trong các mộng tưởng ấy, diều nào gắn với thực tế, điều nào thuần túy chỉ là tưởng tượng?

– Các mộng tưởng xảy ra lần lượt hợp lý với thực tế: nhu cầu của cô bé.

– Lý do: Thỏa mãn từ nhu cầu vật chất đến tinh thần.

• Trời đang giá rét – mong muốn có lò sưởi
• Đói bụng – mong muốn có ngỗng quay
• Khao khát sum vầy bên gia đình – mong muốn cây thông noel
• Khao khát được yêu thương – ước muốn bà xảy ra

– Điều gắn với thực tế là: lò sửa, ngỗng quay, cây thông – đều có thật trong hiện tại.

– Điều mộng tưởng: người bà xảy ra đem em đi đến nơi hạnh phúc – không thể xuất hiện vì bà đã mất.

Câu 4. Phát biểu những cảm nghĩ của mình về truyện “Cô bé bán diêm” (trích), nói chung và về đoạn kết của truyện nói riêng.

– Cảm nghĩ về câu chuyện: Đây là một câu chuyện giàu ý nghĩa nhân văn: Trước hết Cô bé bán diêm thể hiện lòng thương xót so với những số phận bất hạnh như cô bé. Sau đó, truyện lên tiếng phê phán một môi trường vô cảm, dần mất đi tình thương yêu đồng loại.

– Cảm nghĩ về đoạn kết: Hình ảnh cô bé chết nhưng vẫn mỉm cười – nụ cười khi được đoàn tụ với bà được tác giả tưởng tượng nhằm giảm bớt nỗi đau cho câu chuyện. Cái kết này đã phản ánh được ước mong về một cuộc sống hạnh phúc của chúng ta.

Soạn bài Cô bé bán diêm – Mẫu 2

Câu 1. Hãy xác định ba ý (chỗ bắt tay vào làm, chỗ kết thúc từng phần) của bài này nếu lấy việc em bé quẹt từng que diêm làm phần trọng điểm. Căn cứ vào đâu để có thể chia phần thứ hai (phần trọng tâm) thành những đoạn ngắn hơn?

– Phần 1. từ đầu đến “Lúc này đôi bàn tay em đã cứng đờ ra”: Hình ảnh cô bé bán diêm trong đêm giao thừa.

– Phần 2. tiếp theo đến “Họ đã về chầu Thượng đế”: Các lần em bé quẹt que diêm và mộng tưởng thành sự thật.

• Lần quẹt diêm thứ nhất: Từ “Chà!” đến “thì khoái biết bao”
• Lần quẹt diêm thứ hai: kế đến đến “tiến về phía em bé”
• Lần quẹt thứ ba: kế đến đến “bay lên trời với Thượng đế”
• Lần quẹt thứ tư: tiếp theo đến “cũng biến mất”
• Lần quẹt cuối cùng: tiếp theo đến “Họ đã về chầu Thượng đế”

– Phần 3. Còn lại: Cái chết thương tâm của cô bé bán diêm.

=> Việc chia phần phần thứ hai (phần trọng tâm) thành những đoạn ngắn hơn phụ thuộc vào chi tiết về các lần quẹt diêm.

Câu 2. Trong phần đầu, nhà văn đã tạo dựng trường hợp (gia đình, cuộc sống) và bối cảnh (thời gian, không gian) của em bé bán diêm như thế nào? những hình ảnh tương phản (đối lập, đặt gần nhau, làm nổi bật lẫn nhau) ở đây được thế hiện ra sao và nhằm mục tiêu nghệ thuật cụ thể gì?

– Hoàn cảnh:

• Mẹ mất, bà nội – người yêu thương nhất cũng vừa mới qua đời.
• Phải sống với người bố và bị bắt đi bán diêm để kiếm tiền.

– Bối cảnh:

• Thời điểm bán diêm: Đêm giao thừa rét mướt.
• không gian bán diêm: Cửa sổ của các nhà đều sáng rực, trong phố sực nức mùi ngỗng quay.

– những ảnh chụp đối lập tương phản được thể hiện:

• “Ngoài đường phố lạnh buốt và tối đen” – “cửa sổ mọi nhà đều sáng rực ánh đèn”.
• Trong phố sực nức mùi ngỗng quay” – “cô bé cả ngày chưa ăn gì, bụng đói”.

=> Các hình ảnh đối lập hiện lên cho thấy được cuộc sống nghèo khổ, đáng thương của cô bé bán diêm.

Câu 3. Các mộng tưởng của em bé qua các lần quẹt diêm (lò sưởi, bàn ăn, cây thông Noel, người bà, hai bà cháu bay đi) xảy ra lần lượt có hợp lý không? Vì sao? Trong các mộng tưởng ấy, diều nào gắn với thực tế, điều nào thuần túy chỉ là tưởng tượng?

– Các mộng tưởng diễn ra ổn với trường hợp, mong muốn của cô bé bán diêm.

– Lý do: Thỏa mãn từ mong muốn vật chất đến tinh thần (cô bé đang đói bụng, cảm thấy lạnh, nhớ bà).

• Trời đang giá rét – ước muốn có lò sưởi
• Đói bụng – mong muốn có ngỗng quay
• Khao khát sum vầy bên gia đình – ước muốn cây thông noel
• Khao khát được yêu thương – mong muốn bà xảy ra

– Điều gắn với thực tế là: lò sửa, ngỗng quay, cây thông – đều có thật trong hiện tại.

– Điều mộng tưởng: người bà xảy ra đem em đi đến nơi hạnh phúc – không thể xảy ra vì bà đã mất.

Câu 4. Phát biểu những cảm nghĩ của mình về truyện “Cô bé bán diêm” (trích), nói chung và về đoạn kết của truyện nói riêng.

– Cảm nghĩ về câu chuyện: Cô bé bán diêm thể hiện lòng thương xót so với những số phận bất hạnh như cô bé. Sau đấy, tác giả đã lên tiếng phê phán một xã hội vô cảm, dần mất đi tình thương yêu đồng loại. Tác phẩm đã đem đến cho người đọc bài học giàu giá trị nhân văn sâu sắc.

– Cảm nghĩ về đoạn kết: có thể xem Đây là một kết thúc có hậu với cô bé bán diêm. Tuy cô bé đã chết nhưng trên miệng vẫn nở một nụ cười – nụ cười khi được đoàn tụ với bà được tác giả tưởng tượng nhằm giảm thiểu nỗi đau cho câu chuyện. Cái kết này đã phản ánh được ước mong về một cuộc sống hạnh phúc của con người.

Soạn bài Cô bé bán diêm – Mẫu 3

Câu 1. Hãy xác định ba ý (chỗ bắt tay vào làm, chỗ kết thúc từng phần) của bài này nếu lấy việc em bé quẹt từng que diêm làm phần trọng điểm. Căn cứ vào đâu để có thể chia phần thứ hai (phần trọng tâm) thành những đoạn nhỏ hơn?- ba ý gồm có:

• Phần 1: từ đầu đến “Lúc này đôi bàn tay em đã cứng đờ ra”: Hình ảnh cô bé bán diêm trong đêm giao thừa.
• Phần 2. tiếp theo đến “Họ đã về chầu Thượng đế”: Các lần em bé quẹt que diêm và mộng tưởng thành điều đang diễn ra.
• Phần 3. Còn lại: Cái chết thương tâm của cô bé bán diêm.

– Căn cứ vào: Các lần quẹt diêm của cô bé.

Câu 2. Trong phần đầu, nhà văn đã tạo dựng trường hợp (gia đình, cuộc sống) và bối cảnh (thời gian, không gian) của em bé bán diêm như thế nào? những ảnh chụp tương phản (đối lập, đặt gần nhau, làm nổi bật lẫn nhau) ở đây được thế hiện như thế nào và nhằm mục đích nghệ thuật rõ ràng gì?

– trường hợp của em bé bán diêm: Nhà nghèo, mồ côi mẹ, bà nội vừa qua đời và phải sống với người bố và bị bắt đi bán diêm để kiếm tiền.

– Bối cảnh: Vào một đêm giao thừa rét mướt, cửa sổ của mọi nhà đều sáng rực ánh đèn và trong phố sực nức mùi ngỗng quay.

– mục tiêu của những hình ảnh đối lập nhằm làm rõ nét trường hợp đáng thương, bất hạnh của cô bé bán diêm.

Câu 3. Các mộng tưởng của em bé qua các lần quẹt diêm (lò sưởi, bàn ăn, cây thông Noel, người bà, hai bà cháu bay đi) xảy ra lần lượt có đúng cách không? Vì sao? Trong các mộng tưởng ấy, diều nào gắn với thực tế, điều nào thuần túy chỉ là tưởng tượng?

– Các mộng tưởng của em bé qua các lần quẹt diêm (lò sưởi, bàn ăn, cây thông Noel, người bà, hai bà cháu bay đi) xảy ra hợp lí.

– Nguyên nhân: phù hợp với mong muốn và hoàn cảnh của cô bé.

• Trời đang giá rét – ước muốn có lò sưởi
• Đói bụng – mong muốn có ngỗng quay
• Khao khát sum vầy bên gia đình – mong muốn cây thông noel
• Khao khát được yêu thương – mong muốn bà xảy ra

– Điều gắn với thực tế là: lò sửa, ngỗng quay, cây thông – đều có thật trong hiện tại.

– Điều mộng tưởng: người bà xuất hiện đem em đi đến địa điểm hạnh phúc – không thể xuất hiện vì bà đã mất.

Câu 4. Phát biểu những cảm nghĩ của mình về truyện “Cô bé bán diêm” (trích), nói chung và về đoạn kết của truyện nói riêng.

– Cảm nghĩ về câu chuyện:

Câu chuyện có giá trị nhân văn sâu sắc. Tác giả thể hiện sự thấu hiểu với số phận bất hạnh của cô bé bán diêm. Từ đấy, truyện lên tiếng phê phán một môi trường vô cảm, dần đánh mất tình thương yêu đồng loại.

– Cảm nghĩ về đoạn kết:

Đoạn kết của truyện được cho là một kết thúc có hậu. Dù cô bé bán diêm đã chết tuy nhiên trên môi vẫn nở một nụ cười, khi được đoàn tụ với bà được tác giả tưởng tượng nhằm giảm thiểu nỗi đau cho câu chuyện. Cái kết này đã phản ánh được ước mong về một cuộc sống hạnh phúc của chúng ta.

Sơ đồ tư duy Cô bé bán diêm

Đọc hiểu văn bản Cô bé bán diêm

1. Hình ảnh cô bé bán diêm trong đêm giao thừa

– Hoàn cảnh:

+ Nhà nghèo, mồ côi mẹ, bà nội đã mất

+ Sống với cha: khó tính, nghiện rượu

+ Sống chui rúc một xó trên gác sát mái nhà

+ Em phải đi bán diêm trên phố

→ Nghèo khổ, bất hạnh, cô đơn, vất vả.

– Hình ảnh em bé:

+ Thời gian: đêm khuya, giao thừa gần đến

+ Không gian: đường phố rét dữ dội, trong các nhà sáng rực, ngoài phố sực nức mùi ngỗng quay.

+ Em bé: đầu trần chân đất, bụng đói cật rét, dò dẫm trong bóng tối.

– Nghệ thuật: tương phản

→ Tình cảnh đáng thương, tội nghiệp của cô bé.

=> làm nổi bật nỗi cực khổ của cô bé bán diêm, gợi niềm thương cảm cho người coi

2. Những lần quẹt diêm và mộng tưởng, thực tại của cô bé bán diêm.

	Mộng tưởng		Thực tại
Lần 1	– Ngồi trước lò sưởi rực hồng → mơ ước được sưởi ấm		– Lò sưởi không còn – Bần thần cả người, nghĩ về nhà thế nào cũng bị cha mắng
Lần 2	– Bàn ăn sạch sẽ, những đồ sử dụng quý giá, có ngỗng quay. → Ước được ăn ngon		– Bức tường dày đặc lạnh lẽo – Khách qua đường lãnh đạm
Lần 3	– Cây thông Noel, hàng trăm ngọn nến, những người nổi tiếng sáng lấp lánh → Ước được vui đón Noel		– tất cả bay lên trời – tưởng tượng đến bà
Lần 4	– Bà nội hiện về → Mong được mãi ở cùng bà, được bà che chở, yêu thương.		-Bà biến mất
=> Bốn lần quẹt diêm là bốn mong ước giản dị, chân thành, chính đáng
Lần 5	– Bà dắt em lên trời		– Em đã chết vì đói rét.

=> làm rõ nét mong ước chính đáng và số phận bất hạnh của em bé

3. Cái chết của cô bé bán diêm

– Em bé: thi thể ngồi giữa những bao diêm, má hồng, môi mỉm cười → cái chết thương tâm.

– Cảnh vật: bừng sáng

– Mọi người: vui vẻ ra khỏi nhà, không ai để ý đến cô bé đã chết bên đường.

→ Xót thương, thấu hiểu với số phận của cô bé, tố cáo xã hội thờ ơ trước người nghèo khổ.

Tổng kết

Trên đây Học May đã tổng hợp mẫu soạn bài Cô bé bán diêm gửi đến bạn, hi vọng nó thật hữu ích cho những “học sinh chăm ngoan” đạt được điểm số cao nhất nhé! Theo dõi thêm chuyên mục Kiến thức để cập nhật thêm nhiều bài soạn và bản tóm tắt cua nhiều tác phẩm khác nhé!